Niepłodność męska: diagnoza i leczenie

Zarówno niepłodność męska, jak i żeńska znacznie wzrosła ostatnimi latami. W Europie zachodniej co szósta para jest bezdzietna. Przyczyny niepłodności leżą równym stopniu po stronie kobiety jak i mężczyzny. Niepłodność męska jest spowodowana zazwyczaj słabą jakością spermy lub niedrożnością nasieniowodów.

Niepłodność męska a jakość spermy

Niepłodność męska oceniana jest zazwyczaj podczas badania nasienia. Ostatnie badania Światowej Organizacji Zdrowia wykazały udział mężczyzn w niepłodności u 51% par. Najczęstszymi przyczynami okazywały się nieprawidłowości, takie jak: zbyt mała liczba plemników, ich nieprawidłowa ruchliwość lub morfologia. U podstaw męskiej niepłodności leżą także:

Niezstąpienie jąder: Polega na niewłaściwym umieszczeniu jednego lub obu jąder poza workiem mosznowym. Niezstąpienie jąder sprzyja powstawaniu nowotworów jądra oraz może doprowadzić do zatrzymania produkcji plemników, czego skutkiem jest m.in. niepłodność męska.Przyczyny genetyczne: W niewielu przypadkach słaba jakość spermy może być uwarunkowana genetycznie. Jedną z najczęściej występujących chorób to zespołem Klinefeltera, polegający na obecności przynajmniej jednego dodatkowego chromosomu X w części lub we wszystkich komórkach organizmu mężczyzny. Pomimo prawidłowej objętości ejakulatu w gonadach nie zachodzi spermatogeneza, czego konsekwencją jest azoospermia i niepłodność męska, dotycząca blisko 100% pacjentów z zespołem Klinefeltera.
Żylaki powrózka nasiennego: Żylaki powrózka nasiennego występują u około 10% populacji zdrowych mężczyzn i w 30% populacji mężczyzn niepłodnych. Podejrzewa się, niepłodność męska wywołana jest w tym przypadku podniesieniem temperatury jąder. Niestety, nie ma dotychczas jednoznacznych metod leczenia tego schorzenia.
Globozoospermia: W rzadkich przypadkach niepłodność męska może być spowodowana nieprawidłowościami w strukturze główki, witki plemnika lub obu. W przypadku globozoospermii wszystkie plemniki są pozbawione akrosomów i nie są w stanie wejść w interakcję z oocytem.
Świnka: Ta „dziecięca“ choroba może mieć negatywny wpływ na jakość spermy. Jeśli mężczyzna zachoruje na świnkę po okresie dojrzewania, może dojść do zapalenia jąder, w skutek którego zostanie zahamowana produkcja plemników. Niepłodność męska jest w tym przypadku, podobnie jak w sytuacjach opisanych powyżej bardzo trudna do wyleczenia.
Alkohol i nikotyna: Jak wykazują niektóre badania, niepłodność męska ma ścisły związek z nadmiernym spożywaniem alkoholu i nikotyny. Jeśli więc mężczyzna poważnie zastanawia się nad zostaniem ojcem, powinien jak najszybciej zrezygnować z obu tych używek.

Wytwarzanie przeciwciał antyplemnikowych

W przypadku wytwarzania przeciwciał antyplemnikowych niepłodność męska ma podłoże autoimmunologiczne. Przeciwciała antyplemnikowe obniżają płodność, ponieważ odpowiadają za niszczenie lub deaktywowanie plemników. Są także odpowiedzialne za upośledzenie funkcji plemników, powodując ich zlepianie się, i skutkując obniżeniem ich ruchliwości.