Niepłodność kobiety: diagnostyka i leczenie

Niepłodność kobiety może mieć podłoże hormonalne

Hormonalne zakłócenia cyklu menstruacyjnego, hamujące owulację lub rozwój komórki jajowej są często przyczyną niepłodności kobiety. Niestety bardzo trudno postawić klarowną diagnozę, gdyż wiele symptomów jest podobnych do siebie wywoływanych jednak różnymi schorzeniami. Poniżej przedstawiamy najczęstsze przyczyny wzmagające niepłodność kobiety.

  • Zespół policystycznych jajników: To jedna z najczęstszych przyczyn kobiecej niepłodności. Charakteryzuje się ona przede wszystkim nadmiernym wytwarzaniem męskich hormonów płciowych, androgenów, przez jajniki. Zbyt wysoki poziom androgenów wywołuje zachwianie prawidłowego funkcjonowania całego układu hormonalnego kobiety oraz powoduje zaburzenia wzrostu i dojrzewania pęcherzyków jajnikowych. Częstym objawem jest też zatrzymanie cyklu. Przyczyny zespołu są wciąż nie są do końca znane, jednak przy rozpoznaniu zwraca się także uwagę na wysoki poziom insuliny, który wzmaga produkcję androgenów. Tutaj przeczytasz więcej na temat policystycznego zespołu jajników.
  • Insulinoodporność: Nadwaga zwiększa prawdopodobieństwo występowanie nie tylko zespołu policystycznych jajników, ale także insulinoodporności, która powoduje zwiększenie produkcji insuliny, która wzmaga z kolei wytwarzanie androgenów, wywołują tym niepłodność kobiety.
  • Za wysokie stężenie męskich hormonów: U około jednej trzeciej kobiet z nieregularnym cyklem, można stwierdzić podwyższony poziom hormonów męskich. Te zakłócają rozwój komórki jajowej i prowadzą do wstrzymania owulacji. Ich nadmierna ilość może wywołać opisany wyżej zespół policystycznych jajników.
  • Podwyższony poziom prolaktyny: Hiperprolaktynemia to najczęstsza dysfunkcja przysadki mózgowej. Zakłóca owulację i zatrzymuje cykl, wywołując tym niepłodność kobiety. Za niewłaściwe stężenie prolaktyny odpowiedzialne są choroby tarczycy, ale także stres i niektóre leki.
  • Niedoczynność lub nadczynność tarczycy: Choroby tarczycy mogą być jednym z powodów zwiększonego poziomu prolaktyny w organizmie oraz zatrzymania cyklu. Kobiety znacznie częściej chorują na niedoczynność tarczycy.
  • Dysfunkcje przysadki mózgowej występują u ponad 10% kobiet, u których nigdy nie doszło do miesiączkowania bez podania odpowiednich hormonów, ale także u anorektyczek, kobiet mających dużo stresu i uprawiających wyczynowy sport. U kobiet z dysfunkcją przysadki jajniki nie otrzymują odpowiedniej informacji i wyprodukowaniu i rozwoju komórek, przez co estrogen nie jest wytwarzany i nie nie dochodzi do owulacji.
  • Przedwczesna menopauza wpływa na niepłodność kobiety: U 1% kobiet dochodzi do przedwczesnej menopauzy. Jej przyczyny są bardzo złożone. Możliwe, że wywołują ją choroby genetyczne lub choroba autoimmunologiczna. Udowodnione jest, ze przedwczesna menopauza jest wywoływana paleniem, obciążeniami genetycznymi, krótkimi cyklami menstruacyjnymi, cukrzycą lub wegetarianizmem.
  • Niewydolność ciałka żółtego to jeden z najczęstszych czynników wpływających na niepłodność kobiety. Wysokie stężenia prolaktyny może oddziaływać niekorzystnie na wytwarzanie się hormonu ciałka żółtego (progesteronu). Przy zaburzeniu ilości tego hormonu, mówi się o niewydolności ciałka żółtego. Progesteron jest odpowiedzialny za przygotowanie nabłonka macicy do zagnieżdżenia się w niej komórki jajowej.

Niepłodność kobiety: podłoże organiczne

Nie tylko schorzenia o podłożu hormonalnym wpływają na niepłodność kobiety. Bardzo często niepłodność kobiety jest ograniczona przez czynniki organiczne, takie jak: torbiele, mięśniaki, zrosty czy zabliźnienia.

  • Uszkodzone jajowody: U dwóch trzecich kobiet to właśnie problemy z jajowodami są przyczyną ich niepłodności. Przy naderwaniu, sklejeniu lub zwężeniu jajowodów, plemniki nie są w stanie dostać się do komórki jajowej lub zarodek nie ma szans na zagnieżdżenie sie w macicy.
  • Zbliznowacenie szyjki macicy, np. z powodu zapalenia szyjki macicy lub jej operacji znacznie ogranicza możliwości plemników na zapłodnienie komórki jajowej.
  • Mięśniaki: W zależności od wielkości i położenia mięśniaków mogą wywoływać nawet poronienia oraz znaczne problemy podczas ciąży.
  • Endometrioza to rozrost błony śluzowej macicy mogący wywołać niepłodność kobiety. Endometrioza jest niezwykle bolesnym schorzeniem, mogącym prowadzić do zrostu i niedrożności jajowodów.

Niepłodność kobiety może być kwestią wieku lub stylu życia

Na niepłodność kobiety wpływają także:

  • Wiek: Im kobieta jest starsza, tym mniej komórek jajowych dojrzewa, co zmniejsza szanse na zajście w ciążę. „Starzenie się” komórek jajowych może też zakłócać proces ich dojrzewania, zwiększać prawdopodobieństwo poronienia oraz wystąpienia zaburzeń genetycznych u dziecka.
  • Waga: Nadwaga wzmaga jedynie niepłodność kobiety, gdyż zaburzenia wagi wiążą się często z zaburzeniami hormonalnymi, jak np. insulinoodporność czy zespół policystycznych jajników. Także niedowaga może wywoływać niepłodność kobiety.
  • Stres: Obciążenia psychiczne odbijają się bardzo na stanie hormonalnym kobiety. Ciągłe życie w stresie może sprzyjać nadmiernej produkcji prolaktyny i wzmóc niepłodność kobiety.
  • Leki: Także przyjmowanie niektórych leków może niekorzystnie wpływać na gospodarkę hormonalną kobiety. Warto więc pamiętać, aby przy planowaniu dziecka dokładnie poinformować lekarza o przyjmowanych lekach.

Niepłodność kobiety a jej system immunologiczny

Bardzo rzadko zdarza się także, że niepłodność kobiety spowodowana jest chorobą autoimmunologiczną. Wtedy to system immunologiczny kobiety interpretuje jej komórki jajowe jako ciała obce i zwalcza je. Jeszcze rzadziej ma miejsce „niekompatybilność immunologiczna” partnerów, w przypadku której system immunologiczny kobiety zwalcza i niszczy plemniki, uniemożliwiając w ten sposób zapłodnienie.
O niepłodności wywołanej wytwarzaniem przeciwciał przeciw komórkom biorącym udział z zapłodnieniu, przeczytasz w naszym artykule „Niepłodność immunologiczna”.

Choroby weneryczne a niepłodność kobiety

Niektóre choroby przenoszone drogą płciową, mogą powodować niepłodnosć kobiety. Do chorób tych należą chlamydia i rzeżączka.

  • Chlamydia: to bakteria przenoszona drogą płciową – odpowiedzialna za choroby układu moczowo-płciowego. Nieleczona może być odpowiedzialna za poronienia i niepłodność kobiety. Może prowadzić także do zrostu macicy i sklejenia jajowodów, co uniemożliwia kobiecie naturalne zajście w ciążę. Chlamydia może być także przekazana dziecku podczas porodu. Zarażenie chlamydią występuje 10 razy częściej niż rzeżączką!
  • Rzeżączka: przenoszona najczęściej również drogą płciową, jest bardzo ciężka do rozpoznania. Objawy zazwyczaj występują późno, czasem wcale, podczas gdy choroba postępuje i wyniszcza organizm. Zakażenie rozprzestrzenia się na cały układ moczowo-płciowy. Nieleczona rzeżączka może prowadzić do stanów zapalnych także innych organów, w konsekwencji wywołując niepłodność kobiety lub mężczyzny, a także zmiany odległych narządów, np. stawów, gardła, serca.

Choroby genetyczne a niepłodność kobiety

Choroby genetyczne mogą powodować zmiany w chromosomach, a co za tym idzie zakłócać procesy reprodukcyjne i zwiększać ryzyko poronienia.

Poronienia nawykowe: Niepłodność kobiety przejawia się także niemożnością donoszenia ciąży. Jeśli do naturalnego przerwania ciąży doszło 3 razy z rzędu mówi się o poronieniu nawykowym. Najczęstsza przyczyną poronień są wady genetyczne dziecka, rzadko także infekcje, mięśniaki, czy choroby tarczycy. W niektórych przypadkach nie można w ogóle określić przyczyny poronienia.

About the author /


Related Articles

Archiwa

Latest

+

Random

+