Ciemne strony grupy rówieśniczej

Odkąd zaczęliśmy edukować dzieci w domu wciąż słyszymy jeden i ten sam głos: „A jak dzieci będą mieć kontakt z rówieśnikami?” Czy na pewno taki kontakt jest potrzebny? Skąd takie myślenie? Spróbujemy dziś ukazać drugą stronę tej psychologicznej nagonki.

Wpływ rówieśników na zachowanie się dziecka

Zdefiniujmy na początek grupę rówieśników, kim ona jest i czym się charakteryzuje. Przede wszystkim głównym jej źródłem obecności jest szkoła, klasa szkolna, miejsce gdzie dziecko przebywa od 5 do 8 godzin dziennie, a czasem nawet dłużej siedząc na świetlicy. Mówiąc o klasie należy przyjąć, że jest to grupa około 25-30 osób:

będących w tym samym wieku,
posiadających mniej więcej ten sam poziom rozwoju psychicznego i emocjonalnego,
motywy postępowania,
czy ten sam poziom zainteresowania.

Psycholodzy, pedagodzy czy socjolodzy jak zwykle będą wmawiać nam, jak wielki i pozytywny wpływ na naszą pociechę ma kontakt z rówieśnikami, współzawodnictwo, nawiązywanie różnorodnych kontaktów, więzi emocjonalne, wspólna nauka czy praca. Ładnie owinięte w słówka takie przedstawienie sprawy wydaje się jedynie słusznym rozwiązaniem wychowania naszych dzieci i drogi po której mają iść. Na pewno zgodzimy się z tym, że rówieśnicy mają wpływ na zachowanie się naszego dziecka, jego postawę czy proces poznawczy. Ale mało kto wspomina o negatywnej stronie tych kontaktów.

Sprawa rozwoju umysłowego

Prawie nikt nie wspomina o tym, że właśnie pośród rówieśników dziecko przestaje się rozwijać na miarę swoich zdolności. Ci lepsi, zdolniejsi i inteligentniejsi muszą dostosować się do norm ustalanych przez kuratorium oświaty. Oczywiście można wspominać o dodatkowych zajęciach w szkole, kółkach zainteresowań czy innych dodatkowych lekcjach, ale nikt nie bierze pod uwagę, że takie dziecko jest i tak już umysłowo zmęczone przez minimum jakie musiał odsiedzieć w szkole. Ale gdyby twoje inteligentne dziecko od rana, z wypoczętym i świeżym umysłem mogło poświęcić czas na swój indywidualny rozwój to o wiele więcej mogłoby mu przynieść pożytku. Mało tego, jeśli znajdzie się naprawdę zdolny i chętny do nauki uczeń zaraz jest wyzywany od kujonów przez resztę kolegów i koleżanek w klasie.

Inną grupą, która odstaje od tych standardów są dzieci, które nie są inteligentne i zdolne, które opanować zadanego materiału nie mogą, a o niektórych rzeczach nie mają zielonego pojęcia, przepuszczanych z klasy do klasy z litości. Są to dzieci, które też w pewien sposób cierpią w takim otoczeniu, bo muszą się wstydzić kiepskich ocen, są wyszydzani jawnie lub pokątnie za swój niski poziom rozwoju. W dodatku muszą słuchać wywodów nauczyciela, których nie rozumieją i patrzą z tęsknotą za okno. Na domiar złego zmuszani są do dodatkowych lekcji tzw. lekcji wyrównawczych i nikt nie pomyśli, że być może drzemie w nich drugi Małysz. Chodzi o to, że dzieci z gorszym rozwojem umysłowym mogłyby się kształcić fizycznie i w takich dziedzinach być w przyszłości kimś.

Rozwój emocjonalny

Mówione jest, że dziecko wśród rówieśników wzrasta emocjonalnie. Oczywiście że wzrasta, ale pod jakim kątem. Z doświadczenia swego wiem, że dzieci w tym samym wieku robią głupie rzeczy. Patrząc na tych przebojowych, którzy odważnie sięgają po używki, przeklinają i zachowują się na pewnym poziomie emocjonalnym i są wzorami do naśladowania sami zaczynają te głupoty naśladować. Horyzont ich jest ograniczony.

Częstym powodem, dla którego jest lansowane przebywanie z rówieśnikami jest rywalizacja. Owszem ta rywalizacja istnieje i sama w sobie nie jest złem, ale znów mało kto dostrzega, że często jest drogą do kształtowania nienawiści, złości, chęci zemsty i innych zaburzeń emocjonalnych związanych z zazdrością.

Jeszcze inną nie pożądaną rzeczą jest kreowanie odludków szkolnych, tzn. takich dzieci, które odstają emocjonalnie i które nie znajdują miejsca w takiej grupie, są zagłuszane przez tych, którzy stają się liderami klasowymi. Takie dzieci nigdy nie biorą udziału w dyskusjach, bo ich zdanie się nie liczy, nie są wybierani do składu żeby grać w piłkę, wykorzystywani na każdym kroku do tego żeby służyć innym i być popychadłami.

Naturalne środowisko rozwoju dziecka

Czas wskazać miejsce gdzie tak naprawdę w zdrowej atmosferze dziecko może się dobrze rozwijać. Jest to RODZINNY DOM, najlepiej wśród innego rodzeństwa. To właśnie rodzinne otoczenie jest miejscem gdzie dziecko może otrzymać wszystko co jest mu potrzebne aby wejść mocną nogą w dorosłe życie pełne dobrych owoców. To w tym miejscu nauczy się od starszych dzieci i rodziców tego czego nie nauczy się od rówieśnika, będzie spoglądało na to jak zachowywać się w trudnych sytuacjach i w nich mogą mieć pierwsze oparcie gdy jest im smutno. To dotyczy szczególnie najstarszych, którzy muszą patrzeć na rodziców, uczyć się od nich jak radzić sobie z problemami.

Rodzinne otoczenie jest również miejscem, gdzie są też młodsze dzieci. Przy takich maluchach te starsze uczą się opieki i troski nad słabszym rodzeństwem, odpowiedzialności za nie, a także mają okazję być liderem domowym. No i przede wszystkim zawsze w rodzinie jest ktoś do kogo ma się przytulić, wypłakać czy zwierzyć. Bliskość osób w rodzinie sprawia, że emocjonalnie dziecko wzrasta stosunkowo szybciej niż wśród rówieśników. No i przede wszystkim może się rozwijać swoim tempem, bez poganiania i robić to do czego jego umysł i ciało ma predyspozycje.

I jeszcze jedna, najważniejsza sprawa. Dzieciak może wychowywać się w miejscu gdzie można czuwać nad jego moralnością i nie ma narzuconego przez rówieśników spojrzenia na świat. A co do samych rówieśników, to koło miejsca zamieszkania też się trafiają. A od czasu do czasu na pewno przebywanie z nimi nie zrobi dziecku krzywdy.

Problem naszych czasów

Niestety ze smutkiem trzeba stwierdzić, że dzisiejsze rodziny nie są tak liczne jak naszych dziadków. Zazwyczaj rodzice mają po jednym dziecku, rzadziej po dwoje. Do tego dochodzi pogoń za pieniędzmi i karierą no i niestety dzieci nie mogą się rozwijać na miarę swych możliwości w domu. Jedynie co mu pozostaje, to państwowa wylęgarnia przeciętniaków.