Skąd się biorą bliźniaki?

Liczba ciąż mnogich w ostatnich latach wzrasta. Oprócz wieku matek, które decydują się na macierzyństwo będąc coraz bardziej dojrzałe, wzrastająca liczba zapłodnień in vitro nie pozostaje tu także bez znaczenia. Z tego artykułu dowiesz się, jak to się dzieje, że rodzą się bliźniaki oraz jak można rozpoznać taką ciążę.

Bliźniaki w modzie?

W ostatnich latach liczba ciąż mnogich wzrosła w sposób wyraźny. Przyczyn takiej sytuacji można doszukiwać się w wielu obszarach. Skąd się bierze ta tendencja i czy można mówić o tym, że bliźniaki są obecnie w modzie? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć w poniższym tekście.

Dojrzały wiek: średni wiek kobiet, które obecnie po raz pierwszy zachodzą w ciążę wynosi około 30 lat. Wraz z wiekiem organizm kobiety wydziela więcej hormonów wspomagających owulację. Prowadzi to do tego, że jajniki z większym prawdopodobieństwem przygotowują więcej niż jedną komórkę jajową do zapłodnienia. W ten sposób w łonie matki będą mogły rozwinąć się bliźniaki.
Leczenie płodności: wraz z wiekiem kobiety spada także płodność. Do takiej sytuacji mogą przyczynić się także inne czynniki zewnętrzne, takie jak palenie, stres czy nadwaga. Wiele osób decyduje się na terapię hormonalną bądź sztuczne zapłodnienie. W przypadku terapii hormonalnej dochodzi do silnej stymulacji owulacji i jednoczesnego dojrzewania wielu komórek jajowych. W ten sposób wzrasta prawdopodobieństwo ciąży mnogiej. W przypadku sztucznego zapłodnienia w organizmie kobiety zostają umieszczone dwie bądź więcej zapłodnionych komórek jajowych. One również zwiększają ryzyko wystąpienia ciąży, której efektem będą bliźniaki.

Predyspozycje matki decydujące

Niezależnie od wieku i postępu medycyny prawdopodobieństwo, że urodzą się bliźniaki zależy przede wszystkim od predyspozycji matki. Jeśli mama bądź babcia dziecka wydała na świat bliźniaki, to prawdopodobieństwo powtórzenia się takiej sytuacji automatycznie wzrasta pięciokrotnie.

Poza tym: teza mówiąca o tym, że cecha genetyczna warunkująca urodzenie bliźniąt uaktywnia się w co drugim pokoleniu, nie została dotychczas naukowo potwierdzona

Jak powstają bliźniaki?

Przy słowie bliźniaki większość ludzi myśli o identycznie wyglądającym rodzeństwie. Jednojajowe albo inaczej monozygotyczne bliźniaki dysponują identycznym materiałem genetycznym, mają tę samą płeć i wyglądają często wręcz identycznie. Ciąża taka powstaje, kiedy zapłodniona komórka jajowa dzieli się na dwie zawierające identyczny materiał genetyczny, które rozwijają się później niezależnie od siebie.

Poprzez mutacje po podziale albo w przypadku różnego położenia w macicy niektóre cechy u bliźniąt jednojajowych mogą wyglądać różnie. Niektóre z nich znajdują się u jednego z bliźniąt po lewej, a u drugiego po prawej stronie.

Jak powstają bliźniaki dwujajowe?

Bliźniaki dwujajowe zdarzają się w porównaniu do jednojajowych dwa razy częściej. Wtedy rozwijają się i dojrzewają dwie różne komórki jajowe, które zapłodnione są przez dwa różne plemniki. Jako że obie komórki dysponują różnym materiałem genetycznym, rodzeństwo nie jest już aż tak łudząco do siebie podobne. Jedyną identyczną cechą jest wspólna data urodzenia.

Bliźniaki jedno- czy dwujajowe?

O tym, czy urodzisz bliźniaki jedno- czy dwujajowe nie jest łatwo w pierwszym momencie ocenić. Liczba widocznych na zdjęciu USG łożysk pozwala jedynie stwierdzić ciążę mnogą, nie daje jednak konkretniejszych danych.

W przypadku bliźniąt dwujajowych każdy płód otoczony jest własnymi błonami płodowymi i posiada osobne łożysko. Jeśli położone są one blisko siebie, może się zdarzyć, że łożyska zrastają się ze sobą i po porodzie wyglądają jak jedno duże. Nierzadko zdarza się, że takie bliźniaki w okresie prenatalnym mylone są z jednojajowymi.

U bliźniąt jednojajowych decydujący jest moment, w którym doszło do podziału komórki jajowej. Zależnie od tego zmienia się ilość błon płodowych i łożysk

Jeżeli do podziału doszło w okresie pierwszych trzech dni, to bliźniaki mają osobne błony płodowe i łożyska. Również w tym przypadku może zdarzyć się, że łożyska zrosną się ze sobą.
W przypadku większości ciąż, w których rozwijają się bliźniaki, do podziału komórki dochodzi między trzecim i ósmym dniem. Wtedy łożysko i zewnętrzne błony płodowe zdążyły się już wytworzyć, wewnętrzne tworzą się dla każdego dziecka z osobna. Wtedy istnieje ryzyko zespołu transfuzji międzypłodowej, przy którym występują zaburzenia układu krążenia u płodów. Sytuacja ta ma miejsce w 15-20 % wszystkich przypadków. Istnieją jednak skuteczne metody leczenia.
W przypadku podziału między ósmym i dwunastym dniem bliźniaki mają wspólne błony płodowe i łożysko. Obok zespołu transfuzji międzypłodowej istnieje tutaj niebezpieczeństwo, że pępowiny splączą się ze sobą, co może wiązać się z zagrożeniem życia dla płodów. Ryzyko wystąpienia takiej sytuacji jest jednak stosunkowo niewielkie i wynosi około 3%.