Badanie USG w ciąży

W rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej przewidziane są trzy badania USG w ciąży. Warto je wykonać, gdyż one mogą ostrzec Cię przed wystąpieniem ewentualnego ryzyka. Dodatkowo dzięki nim będziesz mogła zobaczyć swoje dziecko jeszcze przed porodem. Jeżeli chodzi o dodatkowe badania, na przykład w technice 3D – istnieje taka możliwość, ale tu nie ma przymusu. Za badanie w technice trójwymiarowej będziesz musiała jednak zapłacić sama.

USG potwierdza ciążę

Na początku ciąży z pomocą badania USG będziesz mogła uzyskać pewność, że embrion ulokował się prawidłowo w macicy i nie ma ryzyka ciąży jajowodowej. Od piątego tygodnia maleńki punkt stanowi potwierdzenie tego, że jesteś w ciąży. Tydzień później można dostrzec nawet maleńkie uderzenia serca. Od siódmego tygodnia istnieje możliwość odróżnienia embrionu od pozostałych tkanek. W dziewiątym tygodniu rozpoznawalne są kończyny. Mniej więcej w tym terminie wykonuje się zazwyczaj pierwsze badanie USG w ciąży.

Pierwsze USG (ultrasonografia transwaginalna)

Pierwsze badanie USG ma miejsce zazwyczaj między 9 a 12 tygodniem ciąży. Jeżeli jednocześnie ma zostać przeprowadzone badanie przezierności karku, to wykonuje się je dopiero między 12 a 15 tygodniem. Badanie to nosi nazwę ultrasonografii transwaginalnej i służy przede wszystkim dokładnemu określeniu tygodnia ciąży. Jako że w tym czasie prawie wszystkie dzieci rozwijają się niemal identycznie, można wtedy niemal dokładnie określić tydzień ciąży i przewidywany termin porodu.

W tym celu dokonany zostanie pomiar embrionu i porównany zostanie z danymi standardowymi. Wraz z informacją o Twojej ostatniej miesiączce będzie możliwe ustalenie terminu porodu, który będzie później regularnie weryfikowany. Dokonuje się pomiaru:

Długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL): za pomocą specjalnego markera lekarz zaznacza odległość między najwyższym punktem głowy dziecka (ciemię) a dolną granicą pośladków.
Wymiar dwuciemieniowy główki płodu (BPD): polega na zmierzeniu średnicy główki na wysokości skroni.
Pomiar pęcherzyka ciążowego: między 5 a 10 tygodniem ciąży może zostać wykonane także badanie pęcherzyka ciążowego.

Poza tym lekarz zwróci na pewno szczególną uwagę na następujące parametry:

Potwierdzenie akcji serca
Zbadanie rozwoju i wzrostu dziecka
Rozpoznanie ciąży mnogiej

Wszystkie te dane wpisane zostaną do karty ciąży. Powinnaś ją zatem mieć zawsze przy sobie. Jeśli podczas USG bądź badania przezierności karku stwierdzone zostaną pewne nieprawidłowości, Twój lekarz na pewno porozmawia z Tobą na temat ewentualnej konieczności wykonania dodatkowych badań. Nie bój się: w przypadku większości ciąży badania rutynowe wystarczą w zupełności.

Drugie badanie USG

Chłopiec czy dziewczynka? Po drugim badaniu USG wykonywanym zazwyczaj między 19 a 22 tygodniem ciąży będziesz znała odpowiedź na to pytanie. W tym momencie bowiem można już rozpoznać tworzenie się penisa u chłopców. Również u dziewcząt możliwe jest rozpoznanie łechtaczki, warg sromowych jednak jeszcze nie. Błędne diagnozy to jednak nie rzadkość, gdyż w tym okresie penis i łechtaczka wyglądają dość podobnie. Jeżeli nie chcesz wiedzieć, jaka jest płeć dziecka, powinnaś powiedzieć o tym lekarzowi przed badaniem, a on na pewno uwzględni Twoją prośbę.

W celu wykonania badania Twój lekarz rozprowadzi najpierw zimny żel na Twoim brzuchu. Uczucie to może być nieprzyjemne, cała procedura jest jednak absolutnie bezbolesna. Lekarz będzie przesuwał głowicą ultrasonografu po Twoim brzuchu. Żel ułatwia przenikanie fal dźwiękowych do Twojego organizmu, co umożliwi otrzymanie przejrzystego obrazu. W odróżnieniu do ultrasonografii transwaginalnej można tutaj rozróżnić większe odstępy na monitorze. W czasie drugiego badania Twoje dziecko będzie bardzo gruntownie przebadane.

Co zostanie przebadane?

Organy wewnętrzne – serce, płuca, żołądek i nerki
Potwierdzenie akcji serca i zbadanie ruchów dziecka
Rozwój i wzrost Twojego dziecka: obwód główki i jamy brzusznej jak również długość kości udowej
Weryfikacja planowanego terminu porodu
Ocena łożyska, aby mieć pewność, że dziecku niczego nie brakuje
Ocena objętości płynu owodniowego

Również podczas tego badania stwierdzone ewentualne nieprawidłowości mogą sprawić, że Twój lekarz zaproponuje Ci inne badanie prenatalne.

Trzecie badanie USG

Między 29 a 32 tygodniem ciąży wykonywane jest zazwyczaj trzecie badanie USG. Podobnie jak przy drugim badaniu odbywa się ono przez jamę brzuszną. Sprawdzane są tutaj następujące cechy

Rozwój i położenie dziecka.
Pomiar dziecka w celu potwierdzenia terminu porodu.
Sprawdzanie poszczególnych organów, na przykład serca.
Badanie objętości wód płodowych, aby mieć pewność, że dziecku niczego nie brakuje.
Badanie struktury i położenia łożyska.

W przypadku stwierdzenia niepokojących nieprawidłowości mogą zostać przeprowadzone dodatkowe badania.

Dodatkowe badania USG

Często obok tych trzech standardowych badań USG w czasie ciąży wykonywane są także dodatkowe. Z medycznego punktu widzenia są one konieczne w następujących przypadkach:

Wystąpienie podjrzenia ciąży jajowodowej
W przypadku wystąpienia krwawień
Przy ciąży mnogiej
Po wypadku bądź jeśli masz bóle
Gdy wystąpi podejrzenie, że płód nie rozwija się prawidłowo
W przypadku podejrzenia nieprawidłowej objętości wód płodowych
Jeżeli łożysko wykazuje pewne nieprawidłowości, odkleja się pozornie bądź znajduje się w niekorzystnym położeniu.
Jeżeli Twoje dziecko nie będzie mogło przed porodem odwrócić się główką w stronę miednicy bądź znajduje się w tak zwanym położeniu podłużnym miednicowym.
Jeżeli istnieje podejrzenie wystąpienia przedwczesnego porodu
Jeżeli masz objawy jednego ze schorzeń towarzyszących, na przykład cukrzycy ciążowej bądź gestozy.

Dalsze możliwe badania USG

Diagnostyka prenatalna przewiduje także inne badania USG. Te są jednak najczęściej opcjonalne, znaczy to, że ostatecznie do Ciebie należy decyzja czy takie badanie zostanie przeprowadzone. Jakie to badania dowiesz się czytając poniższy tekst.

USG metodą Dopplera: wielu lekarzy wykonuje to badanie rutynowo. Ponadto przeprowadzane jest ono w przypadku, gdy wcześniej wykonane badania nasuwają podejrzenia. Podczas tego USG mierzony jest przepływ krwi w żyłach i tętnicach. W ten sposób mogą zostać wykryte zwapnienia naczyń i można sprawdzić prawidłowość funkcji dziecięcych organów, a także stopień zaopatrzenia dziecka w organizmie matki.
Ultrasonograficzna ocena rozwoju ciąży: z pomocą badania USG możliwe jest rozpoznanie ewentualnych wad rozwojowych kończyn i organów.
USG 3D: szczególnie popularne zwłaszcza w ostatnich latach umożliwia otrzymanie całkiem wyjątkowego obrazu dziecka. Z medycznego punktu widzenia nie ma konieczności ich stosowania, za badanie trzeba zatem zapłacić z własnej kieszeni.
Badanie przezierności karku: przy tym badaniu mierzona jest tak zwana przezierność karku, czyli nagromadzenie płynu w okolicach karku dziecka. Wykonywane jest to w celach diagnostycznych ewentualnych zaburzeń chromosomowych.
USG kontrolne: również przy amniopunkcji i biopsji kosmówki wykonuje się USG w celu kontroli przebiegu badania.

Nie jesteś pewna? Zapytaj lekarza!

Jeżeli nie jesteś pewna bądź nie czujesz się komfortowo, to zawsze możesz porozmawiać z lekarzem na temat dodatkowego USG. Najważniejsze jest bowiem, aby z nadzieją, spokojem i zaufaniem cieszyć się tym wspaniałym czasem dziewięciomiesięcznej przygody.