Badania Jonesa i Nisbetta

Badania Jonesa i Nisbetta

Mimo tej surowej oceny ogólnej trudno byłoby zaprzeczyć, że konkretne eksperymenty poświęcone atrybucji mogą okazać się interesujące dla badacza zajmującego się samowiedzą. Szczególnie ważne są dane o spostrzeganiu przyczyn własnego zachowania. Psychologowie zajmujący się atrybucja wykryli wiele faktów i sformułowali pewną liczbę hipotez, które pozwalają lepiej zrozumieć proces wyjaśniania przez jednostkę przyczyn własnych zachowań.

Aby nie być gołosłownym, przytoczę interesujące badania E. E. Jonesa i R. E. Nisbetta (1971). Sformułowali oni hipotezę, że człowiek („sprawca”) podejmując określone działanie poszukuje jego uwarunkowań i przyczyn w środowisku, podczas gdy inni ludzie („obserwatorzy”) skłonni są wyjaśniać to działanie odwołując się do osobowości sprawcy.

Przyjmijmy, że pewien człowiek postępował agresywnie w miejscu publicznym. Zgodnie z hipotezą Jonesa i Nisbetta inni ludzie uznają go za źle wychowanego (atrybucja wewnętrzna), podczas gdy on sam będzie próbował udowodnić, że jego złośliwe zachowanie było sprowokowane przez otoczenie (atrybucja zewnętrzna). Jak wytłumaczyć te różnice? Dla sprawcy czynniki sytuacyjne są bardziej widoczne rozwiązując zadania koncentruje się na informacjach płynących z otoczenia. Jednocześnie rzadko może on obserwować siebie jako obiekt fizyczny. Nie zawsze ma również czas na myślenie o sobie. W takich warunkach środowisko staje się bardziej widoczne. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja bezstronnego obserwatora. Może on równie dobrze badać zachowanie sprawcy, jak i strukturę otoczenia. Z tym że sprawca jako układ działający jest bardziej widoczny łatwiej go analizować. Dlatego też obserwator próbuje szukać przyczyn zachowania w osobowości sprawcy.

About the author /


Related Articles

Archiwa

Latest

+

Random

+