Endometrioza

Endometrioza jest przyczyną niepłodności u połowy kobiet, u których stwierdzono zaburzenia płodności. Endometrioza to po prostu rozrost błony śluzowej macicy (z łac. endometrium) poza jamą macicy, najczęściej na jajnikach. Prowadzi to do dolegliwości bólowych, niepłodności, a w skrajnych przypadkach do rozwinięcia się chorób nowotworowych. Jak dokładnie rozwija się endometrioza i jaki ma wpływa na Twoją płodność, dowiesz się z tego artykułu.

Czym jest endometrioza?

Endometrioza to najczęstsza chorób hormonalno-immunologiczna występująca głównie u kobiet w wieku rozrodczym. U zdrowej kobiety śluzówka macicy (endometrium), narasta w trakcie cyklu, aby następnie złuszczy ć się podczas miesiączki. Endometrioza polega na rozroście śluzówki macicy i niełuszczeniu się, ale narastaniu poza obszarem jamy macicy, na innych narządach. Narośle te umiejscawiają się najczęściej w jamie brzusznej, na jajnikach, jajowodach oraz innych okolicznych narządach.

Endometrioza: przyczyny

Przyczyny powstania endometriozy są do dziś nie do końca znane. Istnieje kilka teorii tłumaczących pojawianie się choroby, żadna z nich nie jest jednak jednoznacznie potwierdzona. Endometrioza jest najprawdopodobniej składową wielu czynników, występujących równocześnie. Przyczyną endometriozy może być powrót komórek do jamy ciała tzw. przepływ wsteczny, podczas którego komórki menstruacyjne płyną wstecznie przez jajowody i dostają się do organów umiejscowionych w okolicach miednicy, gdzie zagnieżdżają się i rozwijają – tworząc tym samym ogniska endometriozy. Do innych przyczyn zaliczyć można predyspozycje genetyczne oraz wady układu odpornościowego. Oprócz tego bardziej skłonne na zachorowanie mogą być kobiety w złym stanie psychicznych, zestresowane oraz prowadzące niezdrowy tryb życia i żyjące w niezdrowym środowisku.

Endometrioza: objawy i dolegliwości

Endometrioza atakuje przede wszystkim okolice jamy brzusznej i organy takie jak jajniki, pęcherz czy jelito. Rzadko atakuje odległe organy, jak np. płuca. W zależności od ilości i rozmieszczenia narośli, występują różne dolegliwości. W związku z tym wyróżnia się 4 typy zaawansowania endometriozy. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze brak objawów świadczy o braku choroby. Nie każda endometrioza charakteryzuje się odczuwalnymi dolegliwościami i bólami. Każda kobieta inaczej przechodzi endometriozę i objawy często bardzo się od siebie różnią. Endometrioza może objawiać się w następujący sposób:

Silne i częste bóle brzucha i pleców bezpośrednio przed, podczas i po miesiączce.
Silne i nieregularne miesiączki i krwawienia między menstruacyjne.
Ból w jelitach oraz podczas oddawania moczu, biegunka lub zatwardzenie
Zmęczenie, uczucie słabości oraz rozbicia.

Endometrioza może prowadzić do bezpłodności

W wielu przypadkach u przyczyn niepłodności kobiety leży właśnie endometrioza. Może ona prowadzić do bezpłodności kobiety w następujących okolicznościach:

Torbiele w jajowodach: mogą powodować zwężenie jajowodów i uniemożliwić transport komórki jajowej do macicy.
Torbiele na jajnikach: Jeśli zagnieździły się w jajnikach mogą hamować rozwój komórki jajowej.
Zapalenia: wywołują zanurzenia rozwoju komórki jajowej, owulacji i utrudniają zapłodnienie.
Reakcja systemu immunologicznego: Obecność komórek śluzówki macicy w jamie brzusznej może wywołać reakcję obronną systemu immunologicznego i uniemożliwić zagnieżdżenie się jaja w macicy.
Bóle podczas stosunku: W zależności od ilości i wielkości narośli i torbieli może dojść do potwornie silnych bólów podczas stosunku płciowego, co w konsekwencji ogranicza częstotliwość współżycia.

Innymi, niż endometrioza, przyczynami tymczasowej niepłodności bądź bezpłodności mogą być ciąża pozamaciczna, zespół policystycznych jajników i hiperprolaktynemia.

Endometrioza: diagnostyka

Endometrioza jest często odkrywana bardzo późno, zazwyczaj przez przypadek. Średnio pomiędzy wystąpieniem pierwszych symptomów, które nie są równoznaczne z rozpoczęciem choroby, a diagnozą, mija 6 lat. Dlatego niezwykle ważne jest, żeby po zauważeniu jakichkolwiek objawów, zgłosić się do lekarza, aby umożliwić jak najszybszą diagnozę. Do najczęstszych badań, którym poddawane są pacjentki to:

USG
Rezonans magnetyczny
Laparoskopia
Biopsja zmienionej tkanki

Dwie ostatnie metody są dużo bardziej wiarygodne. Niestety także drogie i inwazyjne.

Endometrioza: leczenie

Długość i przebieg terapii zależą od stanu i zasięgu endometriozy. Nawet jeśli endometrioza została stwierdzona i przebiega bezobjawowo, kobieta powinna by pod stałą opieką i kontrolą lekarza.

Trzeba pamiętać, że nieleczona endometrioza może mieć poważne konsekwencje, dlatego zalecana jest konsekwencja i wytrwałość w leczeniu. Poniżej przedstawiamy możliwości leczenia endometriozy.

Leczenie operacyjne: Endometrioza może zostać wyleczona operacyjnie, poprzez usunięcie ognisk i torbieli endometrialnych. Rzadko, w bardzo zaawansowanych i ciężkich przypadkach, lekarz jest zmuszony usunąć całą macicę.
Terapia hormonalna: Celem terapii hormonalnej jest zazwyczaj obniżenie produkcji estrogenu (jego nadmiar w organizmie sprzyja endometriozie). Skutkiami ubocznymi tej metody mogą być objawy przypominające menopauzę, czyli uderzenia gorąca, wahania nastrojów, spadek libido lub osteoporoza.
Leczenie farmakologiczne: Polega na podawaniu specjanych leków, zmniejszających ból i objawy endometriozy. Trzeba pamiętać, że endometrioza musi być zawsze leczona przez lekarza, nie samodzielnie.

Która metoda z wyżej wymienionych, będzie wykorzystana, zależy tylko i wyłącznie od sytuacji pacjentki. Możliwa jest także kombinacja poszczególnych metod. Endometrioza jest jednak schorzeniem, które po wyleczeniu, może nawrócić. Dlatego nawet po zakończeniu leczenia, trzeba się poddawać regularnym badaniom i kontroli.