MOŻLIWE SPOSOBY

Tak więc możliwe są dwa sposoby reakcji interpersonalnej, które określimy jako „kategorialny” (category-based) i „analityczny” {piece­meal), przy założeniu odpowiednio kategoryzacji pomyślnej i niepomyś­lnej. Oba sposoby dotyczą reakcji zarówno afektywnych, jak poznaw­czych, poza tym każdy z nich ma swoje odpowiedniki w klasycznych modelach spostrzegania osób. Sposób kategorialny skonstruowano na podstawie modelu konfiguratywnego Ascha, w tym przypadku kon­figuracja atrybutów bodźca umożliwia koherentną, zintegrowaną ocenę opartą na wyodrębnionej cesze centralnej. W myśl naszej koncepcji, percepcja konfiguracji atrybutów danej osoby często może być skutkiem dopasowania do wcześniej wyodrębnionej kategorii. W efek­cie cecha centralna sugeruje kategorię, która łączy w sobie pozostały zestaw cech. Przy konstrukcji sposobu kategorialnego opieraliśmy się ponadto na współczesnych modelach pamięci osób. Nasz model wprowadza natomiast znaki afektywne na najwyższym poziomie schematu (etykieta kategorialna) i na poziomie niższym (skojarzone atrybuty). Analogicznie, sposób analityczny skonstruowano w oparciu o model elementowy postulowany przez Ascha, N.H. Andersona oraz przez Fishbeina i Ajzena. W myśl ich poglądów, afekt generowany jest w procesie analitycznego przetwarzania kolejnych atrybutów jako wynik połączenia ewaluacji wyodrębnionych atrybutów, które na­wzajem na siebie nie oddziałują. Sposób analityczny jest elementowym procesem poznania społecznego i afektu, w przeciwieństwie do kon­figuratywnego modelu kategorialnego.