Rate this post

Skoro zakłada się, że kategorie społeczne są z reguły bardziej centralne niż cechy, a jedne cechy bardziej centralne niż inne, to podobnie niektóre kategorie społeczne będą ważniejsze niż inne kategorie społeczne. Jest to problem, który trapił psychologów już od pewnego czasu. Która spośród wielu kategorii społecznych, jakimi jednostka może posłużyć się do etykietowania innych, będzie dominu­jąca? Jak zaznaczono wcześniej w modelu podstawowym, kategoriami centralnymi staną się najprawdopodobniej te kategorie, z którymi obserwator zapoznał się wcześniej (efekt pierwszeństwa), które wyróż­niają daną osobę na tle innych (efekt wyrazistości), których obserwator używał ostatnio lub częściej w innym kontekście (efekt uprzedzenia) oraz kategorie, które odpowiadają aktualnym odczuciom (efekt paralelności stanów emocjonalnych).Afekt może być oznakowany przez etykietę kategorii społecznej albo przez atrybuty silnie skojarzone z daną kategorią. W warunkach laboratoryjnych kategorie są często oznakowane etykietą; w świecie realnym natomiast kategorie społeczne rzadko są podane wprost, często trzeba o nich wnioskować pośrednio. Katego­ryzacja może być wynikiem etykietowania bezpośredniego albo deduk­cji z wiązki atrybutów silnie skojarzonych z daną kategorią. Siła skojarzeń między zbiorem atrybutów z etykietą kategorialną powinna decydować o tym, czy atrybuty wskażą kategorię nie oznakowaną etykietą.