Rate this post

Proces dopasowywania danego obiektu do kategorii jest oczywiście bardzo ważny, ale nie stanowi w tej chwili głównego obiektu naszych zainteresowań (modele tych procesów patrz: Brooks, 1978; Cantor, Mischel, 1979; McCloskey, Glucksberg, 1979; Medin, Schaffer, 1978; Rosch, 1978; E.E. Smith, Shoben, Rips, 1974; przegląd patrz: E.E. Smith, Medin, 1981). Ludzie mogą być kategoryzowani na wiele różnych sposobów. Na przykład ktoś może być kategoryzowany jako schizofrenik na podstawie etykiety, na podstawie zbioru atrybutów prototypowych (np. nieprzewidywalność, rozkojarzenie, dziwaczność, obsesyjność, niekonsekwencja) lub na podstawie podobieństwa do określonego egzemplarza (zachowanie podobne do zachowania schizofrenika, z którym kiedyś spotkał się obserwator). W wersji silnej tego modelu znaki afektywne praw­dopodobnie nie grają roli na etapie wstępnym kategoryzacji, która zależy od dopasowania atrybutów indywidualnych do kategorialnych.Przy założeniu, że ludzie mogą być kategoryzowani na wiele różnych sposobów, pewne kategorie są prawdopodobnie częściej używane przez obserwatorów niż inne. Wcześniejsze badania nad poznaniem społecznym wykazują, że kategorie będą dominować w przypadku spełnienia któregokolwiek z następujących warunków:— kategorie zostały wcześniej oznakowane w zestawie informacji uzyskanych o danej osobie (efekt pierwszeństwa — primacy effects: Asch, 1946; Schneider i współaut., 1979);— kategorie wyróżniają daną osobę na tle innych (efekt wyrazistości i efekty pokrewne: Higgins, Lurie, 1983; McGuire, McGuire, Child, Fujioka, 1978; Taylor, Fiske, 1978).