MOŻLIWOŚCI ROZBUDOWY

W jednym z badań, które wydaje się typowym przykładem takich właśnie niekategorialnych procesów konfiguratywnych, Higgins i Rho- les (1976) analizowali podejście przyjmujące za podstawę pełnienie roli w zastosowaniu do procesów tworzenia całościowych (versus analitycz­nych) ocen globalnych. Na przykład wyrażenia „dojrzałe wino” „stare wino” warunkują „rolę” wina i obydwa oceniane są pozytyw­nie, natomiast samo wyrażenie dojrzały oceniane jest pozytywnie, a z kolei stary oceniane jest raczej negatywnie. Prosty model elemen­towy nie ułatwia wytłumaczenia takich rezultatów. My natomiast interpretujemy wyniki uzyskane przez Higginsa i Rholesa jako dopa­sowywanie kategorialne i w następstwie powstanie afektu, którego podstawę stanowi dana kategoria, nie zaś jako niekategorialne prze­twarzanie konfiguratywne. Podobne kwestie dotyczące wzajemnych zależności między atrybutami pojawiły się w innych badaniach, w których badacze spostrzegania osób zastanawiali się, czy możliwa jest zmiana znaczenia cech indywidualnych zależnie od kontekstu (np. N.H. Anderson, Lampel, 1965; Hamilton, Zanna, 1974; Zanna, Hamilton, 1977). My natomiast twierdzimy, że przetwarzanie kon­figuratywne rozważane w takim kontekście może być w swej istocie przypadkiem kategoryzacji. Gdyby tak było rzeczywiście, to prze­twarzanie konfiguratywne nie byłoby możliwe bez specyficznego odwołania się do pewnej kategorii — ukrytej lub jawnej. Jest to w końcu problem empiryczny.