Zapłodniona komórka wędruje około 3-5 dni przez jajowody, aby ostatecznie zagnieździć się w macicy. Zagnieżdżenie komórki odbywa się najpóźniej po 6-7 dniach od zapłodnienia. Jednak z różnych przyczyn „wędrówka” komórki może zostać zakłócona i nie dotrzeć do jamy macicy na czas. Wtedy, komórka jajowa zagnieżdża się w jajowodach i mamy powstaje ciąża pozamaciczna. Zazwyczaj wędrówkę zapłodnionego jaja do macicy utrudniają:
- Wady w budowie jajowodów: zbyt długie lub zniekształcone jajowody uniemożliwiają zagnieżdżenie się jaja na czas.
- Zrosty lub zbliznowacenia: Operacje jajników lub ich zapalenia mogą w konsekwencji ograniczać drożność jajowodów sprzyjać powstaniu ciąży pozamacicznej.
- Hormony wpływają na szybkość przemieszczania się komórki jajowej w jajowodach. Jeśli więc wystąpią jakiekolwiek wahania hormonalne, prawdopodobieństwo, że wystąpi ciąża pozamaciczna znacznie wzrasta.
Istnieje także kilka innych czynników zwiększających szanse na ciążę pozamaciczną:
- Bakteryjne zapalenie jajowodów
- Endometrioza
- Spirala dopochwowa
- Wcześniejsza ciąża pozamaciczna
Rzadkimi czynnikami są także: palenie, wczesne rozpoczęcie współżycia, częsta zmiana partnerów.
Ciąża pozamaciczna występuje coraz częściej
W przeciągu ostatnich 30 lat liczba ciąży pozamacicznych znacznie wzrosła. Spowodowane jest to rosnącą liczbą zapalenia jajowodów i sztucznych zapłodnień. Jednak dziś, dzięki lepszej diagnostyce, rozpoznanie ciąży pozamacicznej jest dużo łatwiejsze niż chociażby 30 lat temu. W XIX wieku, 70% kobiet umierało z powodu krwotoków wewnętrznych wywołanych ciążą pozamaciczną. W dzisiejszych czasach, dzięki rozwojowi medycyny, ciąża pozamaciczna stanowi zagrożenie dla życia tylko w ekstremalnych przypadkach.
Ciąża pozamaciczna: przebieg
Ciążą pozamaciczna na początku niczym nie różni się od normalnej. Następuje zatrzymanie miesiączkowania i ewentualne mdłości. Także wyniki testu ciążowego może być w tym przypadku pozytywny. Potem przebieg ciąży zależny jest od miejsca zagnieżdżenia jaja. Często ciąża pozamaciczna kończy się poronieniem. Jeśli jednak rozwija się dalej może dojść do silnych bólów w podbrzuszu krwawienia z pochwy. W przypadku zagnieżdżenia się embrionu w bardzo wąskim odcinku jajowodu, może on pęknąć i spowodować zagrażający życiu kobiety krwotok wewnętrzny. W tym przypadku konieczna jest operacja, dlatego szybka diagnoza jest niezmiernie ważna.
Ciąża pozamaciczna: diagnoza i leczenie
W dzisiejszych czasach, dzięki nowoczesnej medycynie, ciąża pozamaciczna jest bardzo łatwa do wykrycia. W zależności od miejsca zagnieżdżenia się zarodka i zaawansowania ciąży możliwe są następujące możliwości leczenia:
- Leczenia operacyjne: W większości przypadków ciąża pozamaciczna musi być usunięta operacyjnie. Z uwagi na ewentualne przyszłe ciąże wskazane jest usunięcie tylko embrionu. W wielu przypadkach jest to jednak niemożliwe i musi dojść do usunięcia całego jajowodu. Niestety nie ma możliwości „przeszczepienia” zarodka we właściwe miejsce w macicy.
- Terapia farmakologiczna: W pojedynczych przypadkach ciąża maciczna leczona jest metotreksatem. Jest to tzw. Trucizna komórkowa, która hamuje wzrost zapłodnionej komórki i prowadzi do jej obumarcia.
- Postępowanie wyczekujące: Niekiedy ciąża pozamaciczna ulega samoistnej resorpcji lub obumarciu i poronieniu. Aby jednak zastosować tę technikę ciąża pozamaciczna musi zostać zdiagnozowana bardzo wcześnie. Poza tym postępowanie wyczekujące wymaga stałej kontroli klinicznej. Codzienne badanie USG sprawdzające, czy żaden z parametrów nie uległ zmianie lub pogorszeniu, jest właściwie konieczne.
Im wcześniej dojdzie do rozpoznania ciąży pozamacicznej, tym lepiej dla pacjentki. Jednak zajście w normalną ciążę po ciąży pozamacicznej jest jak najbardziej możliwe. Po operacyjnym usunięciu jajowodu istnieje 50-60% szans na normalną ciążę, a w przypadku leczenia farmakologicznego nawet 80-90%.
