Badania nad podobieństwem obiektywnym
Jest rzeczą oczywistą, że badania poświęcone podobieństwu obiektywnemu nie są elementem teorii samowiedzy, ponieważ nie dotyczą one świadomości i regulacji świadomej.
Inaczej przedstawia się sprawa z podobieństwem subiektywnym, zwanym również podobieństwem spostrzegawczym lub ocenianym (perceived similarity). Podobieństwo to jest wynikiem świadomego porównania siebie z kolegą, przyjacielem czy nieznajomym. Może się ono znacznie różnić od podobieństwa obiektywnego. Tak na przykład w procesie faworyzacji jednostka z reguły przecenia różnice międzyosobnicze i własną odrębność.
Ustalenia na ten temat należą do korpusu twierdzeń teorii samowiedzy, chociaż są to twierdzenia o specyficznej strukturze. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę, że regulator działania, zwany podobieństwem subiektywnym, ma charakter relacyjny. Chcąc go określić, człowiek bada relacje istniejące !między samowiedzą (SW) a wiedzą o innych ludziach (WL). Dopiero sąd o relacji podobieństwa (R+) wpływa na działanie, czyli:
R+ (SW, WL) Działanie. (13.2.). W tym wypadku mamy zatem do czynienia z bardzo złożonym procesem regulacyjnym, w który włącza się zarówno obraz własnej osoby, jak i wiedza o innych ludziach. Przedmiotem sądów porównawczych typu „ja – inni” mogą być różnorodne zmienne, takie jak cechy demograficzne (wiek, wykształcenie, pochodzenie etniczne), zainteresowania, postawy i przekonania, osiągnięcia zawodowe lub poziom samoakceptacji.