Idea, iż możemy mówić o dwojakiego rodzaju właściwościach obiektów — afektywnych i deskryptywnych — a w zasadzie o dwojakiego rodzaju nastawieniach na odbiór bodźców, pochodzi od Peabody’ego, a w polskiej psychologii rozwijała ją Maria Lewicka (1985). W procesie poznawania i rozumienia innych można wyróżnić dwa etapy — etap kategoryzacji i etap generowania afektu. Kiedy już wiadomo, do jakiej kategorii należy spostrzegana osoba, następuje próba określenia stopnia jej sympatyczności, dobroci itd., itd. Na schemat będący podstawą kategoryzacji składają się dwojakiego rodzaju elementy — etykieta kategorii oraz atrybuty charakteryzujące przedstawiciela tej kategorii. Jak pamiętamy z pracy Cantor i Mischela, nie są to właściwości charakteryzujące wszystkich przedstawicieli danej kategorii; gdyby tak było, to budowa schematów nie byłaby analogiczna do budowy pojęć naturalnych. Ocena może postępować dwiema drogami. Pierwsza to droga szybka, przebiegająca jedynie przez etykietę kategorii. Walencja emocjonalna charakterystyczna dla etykiety kategorii jest rozciągana na wszystkie egzemplarze kategorii. Dzięki temu ocena pojawia się szybko, ale jednocześnie może mieć charakter powierzchowny, ponieważ pomija indywidualne właściwości obiektu będącego przedstawicielem kategorii. Drugi sposób opiera się na analizie poszczególnych atrybutów, a następnie z uzyskanych ocen cząstkowych konstruowana jest ocena globalna.
Inne wpisy tematyczne:
DZIĘKI PROTOTYPOM
NATURALNE POJĘCIE
POMYŚLNA KATEGORYZACJA
PROTOTYP W POSTRZEGANIU
WOLNIEJSZY PROCES
Dzieci pracujące jak dorośli
PRZYSZŁE KIERUNKI POSZUKIWAŃ
KIERUNKI DALSZYCH POSZUKIWAŃ
W ODRĘBNYM BADANIU
ROZDZIELENIE ZGODNOŚCI
Umiejętności cenniejsze niż wiedza
WAŻNA HIPOTEZA
WERYFIKACJA WYJAŚNIENIA ALTERNATYWNEGO
UZYSKANE WYNIKI
W WARUNKACH LABORATORYJNYCH
BLIŻSZY PAMIĘCI MODEL
WARUNKI GRANICZNE
INFORMACJE SPOŁECZNE
CEL I FUNKCJE KATEGORYZACJI OSÓB
LICZNE PRACE
Loading ...
