W trakcie codziennych interakcji społecznych ludzie zadają sobie prawdopodobnie wiele pytań, które dotyczą innych: „Czy podoba mi się ta osoba?” (pytanie o wartość); „Co on (ona) potem zrobi?” (pytanie o przyszłe zachowanie); „Dlaczego postąpił (postąpiła) w ten sposób?” (pytanie o przyczyny). Te różne typy sądów społecznych stymulowały badania nad percepcją osób i mają własną literaturę (np. Anderson, 1962; Zajonc, 1978, o wartościowaniu; Jones i współautorzy, 1972, o znajdowaniu przyczyn; Nisbett, Ross, 1980, o przewidywaniu). Niniejszy artykuł dotyczy jeszcze innego rodzaju społecznego sądzenia, które wyróżnia pytanie o charakterze „klasyfikacyjnym”: „Jakim człowiekiem jest on czy ona”? Ten rodzaj sądu społecznego ma fundamentalne znaczenie dla psychologii osobowości. Tym niemniej, jak wiele lat temu wskazał Jerome Bruner, kategoryzacja może odgrywać główną rolę również w percepcji społecznej: Co w teoretycznym modelu percepcji mogłoby mieć znaczenie dla psychologów społecznych? […] Pierwszą i być może najbardziej oczywistą refleksją jest ta, że w spostrzeganie lub rejestrowanie obiektu czy zdarzenia w otoczeniu uwikłany jest akt kategoryzacji. Przyporządkowujemy rzeczy kategoriom. To jest „człowiek” i on jest „uczciwy” […]. Każde ze słów w cudzysłowach wiąże się z klasyfikowaniem czy odpowiednim umiejscawianiem bodźca „na wejściu” dzięki pewnym wskazówkom, którymi uczymy się posługiwać (Bruner, 1958, s. 92-93).
Inne wpisy tematyczne:
PROTOTYP W POSTRZEGANIU
PRZYSZŁE KIERUNKI POSZUKIWAŃ
LICZNE PRACE
WARUNKI GRANICZNE
KIERUNKI DALSZYCH POSZUKIWAŃ
REALIZACJA PRZEDMIOTOWA
WAŻNA HIPOTEZA
ZAWARTE INFORMACJE
WOLNIEJSZY PROCES
BLIŻSZY PAMIĘCI MODEL
INFORMACJE SPOŁECZNE
POMYŚLNA KATEGORYZACJA
Odmiana wyrazów
POSTRZEGANIE SAMEGO SIEBIE
WERYFIKACJA WYJAŚNIENIA ALTERNATYWNEGO
WŁAŚCIWOŚCI OBIEKTÓW
W WARUNKACH LABORATORYJNYCH
DZIĘKI PROTOTYPOM- DRUGI PROBLEM
W ODRĘBNYM BADANIU
Loading ...
